การวิจัยเรื่องรูปแบบการจัดทำบัญชีของวิสาหกิจชุมน กรณีศึกษา : อำเภอนาหม่อม จังหวัดสงขลา มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษารูปแบบและปัญหาการจัดทำบัญชีของวิสาหกิจชุมชน และเพื่อนำข้อมูลมาพัฒนารูปแบบการจัดทำบัญชีของวิสาหกิจชุมชนให้ได้มาตรฐานขึ้น ผลการวิจัย พบว่ากลุ่มวิสาหกิจชุมชน อำเภอนาหม่อม จังหวัดสงขลา มีการจัดทำบัญชีทุกกลุ่ม โดยส่วนใหญ่จะทำบัญชีรับ-จ่ายเงินสดอย่างง่าย ซึ่งใช้เกณฑ์เงินสดในการบันทึกบัญชีเพื่อสรุปผลกำไรขาดทุนของกลุ่ม ทั้งนี้ตามหลักบัญชีนั้น ข้อมูลมูลดังกล่าวยังไม่ได้สะท้อนให้เห็นถึงกำไรขาดทุนและฐานะทางการเงินที่แท้จริงของกลุ่ม ปัยหาสำคัญของการจัดทำบัญชีได้แก่ ไม่มีการบันทึกบัญชีเกี่ยวกับสินทรัพย์ของกลุ่มไว้ เอกสารที่ใช้ประกอบการบันทึกบัญชีไม่ครบถ้วน และเอกสารที่ขาดความน่าเชื่อถือ และการจัดทำบัญชี จะเป็นการรวบรวมและจดบันทึก ซึ่งเป็นแค่เพียงขั้นตอนหนึ่งของการทำบัญชีเท่านั้น ปัญหาเหล่านี้ทำให้ไม่สามารถนำข้อมูลทางบัญชีไปจำแนก และสรุปผลให้ทราบถึงผลการดำเนินงานที่แท้จริงและฐานะทางการเงินของกลุ่มได้ ปัยหาดังหล่าวเกิดจากผู้ทำบัญชีไม่มีความรู้และประสบการณ์ในการทำบัญชีซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญยิ่งต่อความสำเร็จของวิสาหกิจชุมชน ดังกรณีกลุ่มวิสาหกิจรับซื้อน้ำยาง เป็นกลุ่มที่มีรูปแบบการทำบัยชีที่ดี เพราะเงินทุนที่ใช้หมุนเวียนในกลุ่มมีจำนวนมาก และเป็นเงินที่มาจากการร่วมลงทุนของสมาชิก กรรมการที่มีหน้าที่ทำบัญชีเป็นผู้มีความรู้ทางบัญชี และมีการติดตามข้อมูลทางบัญชีจากสมาชิกอย่างสม่ำเสมอ เมื่อเทียบกับประเภทกลุ่มวิสาหกิจอื่นๆ ที่ใช้เงินทุนส่วนใหญ่จากการสนับสนุนของภาครัฐ ข้อเสนอแนะแนวทางการพัฒนาการจัดบัญชีของวิสาหกิจชุมชน ควรออกแบบรูปแบบการจัดทำบัญชีอย่างที่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนนำไปปฏิบัติได้ แต่เป็นรูปแบบที่สะท้อนให้เห็นถึงผลกำไรขาดทุนและฐานะทางการเงินของกลุ่มได้